Cách Hà Nội khoảng 300km, cao nguyên đá Đồng Văn từ lâu đã là một điểm du lịch hấp dẫn, thu hút du khách mỗi khi có dịp ghé thăm Hà Giang. Cao nguyên đá Đồng Văn với vẻ đẹp hoang sơ, thơ mộng tựa như một “thiên đường xám” giữa miền sơn cước địa đầu Tổ quốc thân yêu.
Vượt qua khoảng 150km đường đèo một bên là vực sâu hun hút, một bên là những dãy núi đá tai mèo với những khúc cua tay áo khá nguy hiểm, khung cảnh hùng vĩ của cao nguyên đá Đồng Văn dần hiện ra, ẩn hiện trong sương khói.
Nằm ở độ cao trung bình từ 1000 – 1600m so với mực nước biển, cao nguyên đá Đồng Văn trải rộng qua 4 huyện Quản Bạ, Yên Minh, Mèo Vạc và Đồng Văn của tỉnh Hà Giang. Theo đánh giá của Hội đồng tư vấn Mạng lưới Công viên Địa chất toàn cầu GGN của UNESCO, cao nguyên đá Đồng Văn là một trong những vùng đá vôi đặc biệt, chứa đựng những dấu ấn tiêu biểu về lịch sử phát triển vỏ Trái đất, những hiện tượng tự nhiên, cảnh quan đặc sắc về thẩm mỹ, tính đa dạng sinh học cao và truyền thống văn hóa lâu đời của cộng đồng cư dân bản địa. Năm 2010, cao nguyên này đã được Hội đồng tư vấn Mạng lưới Công viên Địa chất toàn cầu chính thức công nhận là Công viên địa chất toàn cầu.
Đi từ Quản Bạ qua Yên Minh lên Mèo Vạc, Đồng Văn chỉ có những dãy núi xám ngắt lại một màu của đá tai mèo nên nơi đây được ví như “thiên đường xám” của Hà Giang.
Đá dựng thành những hàng rào vững chắc, uốn lượn ôm trọn lấy những ngôi nhà nhỏ, những nương ngô, nương rau. Những viên đá vốn thô ráp, gồ ghề, đầy góc cạnh đã được bàn tay tài hoa của những người đàn ông trong gia đình lựa chọn, sắp xếp một cách khéo léo mà không cần dùng tới xi măng hay bất cứ chất liệu kết dính nào khác để tạo thành những hàng rào đá vững chãi, chắc chắn và độc đáo. Bởi vậy, mà người ta thường nói rằng hàng rào đá của người Mông thể hiện sự chu đáo của người đàn ông với gia đình. Hàng rào đá càng đẹp, càng cao thì càng chứng minh được ngôi nhà ấy có một người đàn ông trụ cột tuyệt vời.
Xen lẫn với màu xám ngắt của đá là màu xanh tươi của những ruộng ngô, màu vàng óng của những nương lúa như tượng trưng cho tinh thần không chịu khuất phục của con người nơi vùng đất “mở mắt ra là đá, bốn bề đều là đá”.
Cao nguyên đá Đồng Văn có lẽ đẹp nhất là khi xuân về. Lúc ấy khắp núi đồi đâu đâu cũng phủ một màu vàng rực của hoa cải, những mái nhà rêu phong được điểm thêm những cánh hoa đào đỏ thắm, những bông hoa mận trắng tinh khôi.
Cao nguyên đá Đồng Văn là nơi có nhiều điểm du lịch hấp dẫn, nhiều di tích danh lam thắng cảnh quốc gia đã được công nhận như: Di tích kiến trúc Dinh thự họ Vương, phố cổ Đồng Văn, đèo Mã Pí Lèng, núi Đôi Quản Bạ,…
Dinh thự họ Vương của vua Mèo Vương Chính Đức mang nét kiến trúc của Trung Quốc, Pháp và kiến trúc của người Mông (Ảnh: Sưu tầm)
Phố cổ Đồng Văn có bề dày lịch sử phát triển về kiến trúc, văn hóa hàng trăm năm (Ảnh: Sưu tầm)
Vẻ đẹp hoang sơ, hùng vĩ của “thiên đường xám” cao nguyên đá Đồng Văn hứa hẹn sẽ mang đến cho bạn một chuyến đi khám phá vùng đất địa đầu Tổ quốc tuyệt vời với những trải nghiệm khó quên.